De waarde van het symbool ©

Het verkrijgen van een auteursrechtelijke bescherming voor een nieuw werk (tekst, muziek, film, beeldende kunst, …) is in België aan geen enkele formaliteit onderworpen.  Een werk is automatisch beschermd van zodra de woorden uit de pen van de schrijver zijn gerold.

Een registratie, zoals die in de VS vereist is, bestaat in België niet.  Ook het gekende © symbool, dat naar Amerikaans recht aangeeft dat een werk geregistreerd werd en dus auteursrechtelijk beschermd is, vinden we in de Belgische auteurswet niet terug.  Het heeft geen echte juridische waarde en de afwezigheid ervan betekent geenszins dat een werk niet beschermd zou zijn.

Het Belgische systeem heeft als grote voordeel dat elk origineel werk automatisch beschermd is.  Het nadeel is echter dat het vaak moeilijk is om te bewijzen dat men de auteur van een bepaald werk is, en dit in tegenstelling tot het Amerikaanse systeem, waarin men steeds kan terugvallen op de registratiegegevens.

Gelukkig voorziet art. 6 van de auteurswet een vermoeden in het voordeel van de auteur dat de vermelding van de naam van een persoon op een werk ook betekent dat hij er de auteur van is.  Het is dan aan derden om het tegendeel te bewijzen.

Een beslissing van het Hof van Beroep te Bergen (Bergen, 21 december 2007, JLMB, 2008, 924) geeft echter aan dat dit vermoeden niet alle discussies verhelpt, maar er ook nieuwe creëert.  In de voorgelegde rechtzaak diende het Hof van Beroep vast te stellen dat op een werk, in casu op het programmaboekje van een zaalshow, verschillende namen vermeld kunnen zijn en dat die vermelding niet in alle omstandigheden verwijst naar de identiteit van de auteur, maar vaak wel naar verschillende personen die aan een productie meewerkten zonder er daarom de auteur van te zijn.

Deze rechtzaak leert ons dat uit de wijze waarop de naam vermeld wordt duidelijk moet blijken dat de bedoeling precies was het auteurschap over het werk aan te geven.

En zo komt de Amerikaanse © toch weer om de hoek loeren.  Het vermelden van de naam van de auteur op een werk, samen met het symbool © maakt immers duidelijk dat het precies de bedoeling is om de auteur aan te duiden.  Het zal dan achteraf voor de auteur veel makkelijker zijn om het wettelijk voorziene vermoeden van auteurschap in te roepen en zich te verzetten tegen namakers.

De voorzichtigheid lijkt dan ook te gebieden om bij alle teksten, tekeningen, videobeelden, kunstwerken, waarvan u de auteur bent toch het symbool © te vermelden en aan dit symbool uw naam toe te voegen, in de wetenschap dat dit symbool juridisch gezien geen betekenis heeft, u geen enkel bijkomend recht biedt, maar u wel kan helpen het in uw voordeel voorziene wettelijke vermoeden met succes in te roepen.