Opgelet webshops: wetswijziging verplicht je om minstens twee leveringswijzen aan te bieden

Twee leveringsopties

Door het invoegen van een artikel VI.45/2 in het Wetboek Economisch Recht worden online verkopers (en bij uitbreiding alle verkopers op afstand, dus bijvoorbeeld ook postorder of televerkopers) verplicht om aan de consument “minstens twee verschillende leveringswijzen” aan te bieden voor de levering van de door de consument bestelde goederen.

Webshops kunnen zelf vrij kiezen welke deze “leveringswijzen” zijn, overigens, wetende dat men met “leveringswijze” doelt op bijvoorbeeld thuislevering, levering bij de buren of collectieve afleveradressen, bij postpunten of pakketleverpunten, op de werkplaats, in lokale verkooppunten van de betrokken aanbieder, in pakketautomaten, per expresskoerier voor levering op dezelfde dag of zelfs aan de persoon, ongeacht waar die zich bevindt op basis van geolocalisatiegegevens of via elke andere leveringsmethode die de betrokken webshop gepast acht.  Webshops zijn ook vrij om voor de verschillende leveringsmethodes die ze aanbieden verschillende kosten aan te rekenen.

Voor heel wat webshops verandert er de facto wellicht weinig, aangezien vandaag ook al vaak de keuze gelaten wordt tussen bvb levering aan huis of levering aan een ander adres of tussen levering aan huis en afhaling in de winkel.

Waarom komt deze nieuwe verplichting er?

Nieuwe verplichtingen zijn nooit leuk, maar in dit geval is de onderliggende reden zeker gerechtvaardigd.  De wijziging volgt immers uit de vaststelling dat de exponentiële groei van e-commerce het voorbije decennium een enorme impact heeft op ons leefmilieu en met name op de luchtkwaliteit in stedelijke centra.  De grote toename aan bestelwagens die voor de levering van jouw en mijn pakjes aan huis moeten zorgen, brengt immers ook heel wat extra CO2 met zich mee.  

Recente cijfers van sectorfederaties tonen een jaarlijkse groei van e-commerce aan van maar liefst 22%. 8,5 miljoen Belgen shopten in 2022 online. Er werden in totaal 170 miljoen online aankopen genoteerd die een waarde van 14,7 miljard euro vertegenwoordigen.

Die groei brengt echter ook aanzienlijke ecologische uitdagingen met zich mee.  De aanhoudende groei van de e-commercesector bracht de voorbije jaren een jaarlijkse stijging van 10% van het aantal bestelwagens met zich mee.  Hierdoor verhoogt de druk op onze wegen en de belasting van ons wegennet, op ons leefmilieu, op de openbare ruimte en op de verkeersveiligheid. Wat betreft milieu-impact is de stedelijke logistiek verantwoordelijk voor minstens een kwart van de transport-gerelateerde CO2-uitstoot in steden. Voor andere emissies zoals stikstofoxiden en fijnstof loopt dat op tot 30% of zelfs 50%, terwijl slechts 10 tot 20% van de voertuigkilometers in steden voor goederenvervoer gereden worden. Van de totale uitstoot van de niet-ETS sectoren (sectoren die buiten het emissiehandelssysteem van de Europese Unie vallen) nam de transportsector in 2016 al een aandeel van 35% in.

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de insteek bij aanvang was om webshops ook te verplichten om transparantie te garanderen over de milieu-impact of de duurzaamheid van elke aangeboden leveringsmethode.  Dat weliswaar nobele idee bleek echter vooralsnog in praktijk moeilijk haalbaar, maar de nieuwe keuzemogelijkheid voor de consument, opent alvast de deur naar meer duurzame en milieuvriendelijke leveringen in de toekomst.  Dat zal zeker zo zijn als binnenkort ook de zogenaamde “duurzaamheidsbarometers” waar de overheid samen met onder meer sectorfederatie Comeos en de Vrije Universiteit Brussel aan werkt, beschikbaar worden.  Met die duurzaamheidsbarometers zullen webshops en consumenten precies kunnen berekenen welke impact de levering van een specifiek pakket op een specifieke locatie zal hebben (en dus hopelijk kiezen voor de minst impacterende…).

Beperkingen en uitzonderingen 

Elke nieuwe wet komt met uitzonderingen en beperkingen en dat is ook hier het geval:

• De nieuwe regeling is alleen van toepassing als de levering in België plaatsvindt.  Voor leveringen naar het buitenland moet dus geen alternatief voorzien worden.
• De nieuwe regeling geldt ook niet als de enige optie afhalen in de winkel is.  Dat laatste is vaak het geval in bijvoorbeeld de meubelsector of nog bij boodschappendiensten in supermarkten, waar een bestelling online kan doorgegeven worden, maar waar afhaling in de winkel of in een winkelpunt de enige leveroptie is.  Daar hoeft ook in de toekomst geen alternatief voor voorzien te worden.  De wetgever gaat ervan uit dat er goede redenen zijn waarom enkel afhaling aangeboden wordt en dat levering aan huis in zo’n context economisch niet rendabel is.
• Ben je een jonge onderneming, die minder dan drie jaar geleden werd opgericht?  Dan ontsnap je voorlopig ook aan de nieuwe verplichting.  De overheid wil startende ondernemers beschermen tegen al te zware investeringskosten en een gunstig klimaat creëren of behouden voor starters.
• Zijn er goede (écht gegronde) redenen waarom jij toch maar één enkele leveringswijze kan aanbieden?  Dan kan dat nog steeds.  Je moet dan wel op je website (bij de leveringsinfo, bij het product of in je algemene voorwaarden bijvoorbeeld) uitleggen waarom precies jij geen alternatieve leveringswijze kan aanbieden.  Let op, deze uitzondering is erg beperkend bedoeld.  De uitzonderingen die tijdens de voorbereiding van de wet ter sprake kwamen waren bijvoorbeeld: 
  • de verzending van juwelen, munten of andere waardevolle goederen, die beveiligd verzonden moeten worden
  • de levering van afhaalmaaltijden, die bezwaarlijk naar een postpunt of BPost locker gebracht kunnen worden
  • de levering van grote, zware pakketten of meubels, waar levering aan huis per vrachtwagen de facto de enige optie is

Wat moet jij praktisch gezien doen?

De nieuwe regels treden in werking zes maanden na de publicatie in het Belgisch Staatsblad. De facto betekent dit dat je webshop aangepast moet zijn vanaf 21 september 2024.

We zeiden al dat de wet niet voorschrijft tussen welke leveringswijzen je je klant moet laten kiezen. Je kan dus zelf de opties bepalen, zolang je er maar twee aanbiedt.  

Concreet zijn dit je actiepunten tegen 21 september 2024:

• Onderzoek alle alternatieven, bekijk de kostprijs en de logistieke impact en kies de meest gunstige oplossingen voor jouw webshop.
• Bekijk ook of je onder één van de uitzonderingen valt.
• Zorg voor transparante informatie op je website en pas dus de leveringsinformatie en/of je algemene voorwaarden aan.
• Ben je zelf ook bewust begaan met duurzaamheid en duurzame e-commerce?  Geef dan extra informatie aan je klanten over de milieu-impact van de beschikbare leveringsopties en wijs hen actief op de meest duurzame mogelijkheden.