De EU werkt al enkele jaren erg hard aan een eengemaakte digitale markt in de EU. Bedoeling is om ervoor te zorgen dat voor digitale diensten alle binnengrenzen weggenomen worden. Recente voorbeelden van het EU werk in die richting die een impact hebben op de e-commercewereld zijn oa de geoblockingverordening en de PSD II richtlijn.
Een ander aspect van de online handel waar de EU al een hele poos bij stilstaat is de vaststelling dat een steeds groter deel van de Europese e-commerce in handen komt van platformwebsites zoals eBay of Amazon. Zulke online platformen zijn handig en goedkoop voor (kleine) webshophouders die snel een breed publiek willen bereiken, maar tegelijk is de vaststelling dat die platformen steeds meer macht krijgen ten koste van de kleine ondernemers. Daarom heeft de Europese Commissie op 26 april 2018 een voorstel gedaan voor een nieuwe verordening.
Voorstel van verordening
De EU is van oordeel dat het onevenwicht in de machtsverhoudingen tussen online platformen en verkopers de platformen de gelegenheid geeft om oneerlijke en schadelijke handelspraktijken op te leggen aan de verkopers die via hen willen verkopen. Het gaat hier vooral om het eenzijdig wijzigen van de algemene voorwaarden, het beëindigen van de dienst zonder duidelijke motivering en een algemeen gebrek aan transparantie. Het doel van de nieuwe verordening is om een beter ondernemingsklimaat te bieden met een ‘level playing field’ dat de verkopers beter beschermt
Voor wie geldt de nieuwe verordening?
De verordening is van toepassing op online platformen die hun diensten aanbieden aan professionele verkopers die in de EU gevestigd zijn en die hun goederen of diensten aanbieden aan consumenten in de EU. Het gaat dan om bvb online marktplaatsen, appstores, prijsvergelijkingswebsites, zoekmachines en sociale media.
Bescherming voor de professionele verkoper
De verordening introduceert regels om de professionele verkoper van online platformen (dus de verkopers) te beschermen tegenover het online platform. De regels beogen dus niet de bescherming van de consument die goederen of diensten aankoopt op een platformwebsite.
Wat voorziet het voorstel inhoudelijk
- Algemene voorwaarden van de platformen moeten in duidelijke en eenduidige taal zijn opgesteld en op elk ogenblik (ook tijdens de “onderhandelingen” als die er al zijn) eenvoudig toegankelijk zijn. De sanctie is de nietigheid van (het deel van) de voorwaarden (dat niet duidelijk was of niet vooraf bekend was).
- Online platformen mogen hun algemene voorwaarden niet zomaar wijzigen .Professionele verkopers moeten geïnformeerd worden over beoogde wijzigingen van de algemene voorwaarden en die wijzigingen mogen pas worden doorgevoerd als er een ‘redelijke’ wachttermijn is verstreken van minimaal 15 dagen. ook hier is de sanctie de nietigheid van de gewijzigde algemene voorwaarden.
- In de algemene voorwaarden moet duidelijk worden omschreven om welke redenen platformen de overeenkomst kunnen opschorten of beëindigen. Als hier niet aan wordt voldaan, dan is die bepaling over opschorting of beëindiging nietig.
- De algemene voorwaarden moeten vermelden hoe de ranking (de volgorde waarop producten en diensten worden getoond) wordt bepaald. Hiervoor worden steeds complexere algoritmes en profielen van bezoekers gebruikt en voor (zelfs professionele) verkopers op online platformen is de werking daarvan erg vaag en niet transparant.
- Als een online platform zelf ook producten en/of diensten aanbiedt via zijn online platform, zoals bvb Bol.com moet in de algemene voorwaarden een omschrijving opgenomen moet worden van elk wijze waarop de eigen producten van het platform anders behandeld worden (bvb in zoekresultaten) dan de producten van de verkopers op het platform.
- Platformen mogen professionele verkopers nog steeds beperkingen opleggen voor het aanbieden van dezelfde producten of diensten via andere kanalen, zoals andere online platformen, maar de reden voor het bestaan van zulke beperkingen moet dan wel in de algemene voorwaarden worden uitgelegd.
- Bij het gebruiken van een online platform worden er door zowel de professionele verkopers als door consumenten (persoons)gegevens gedeeld met het platform. Het gaat om pure persoonsgegevens van consumenten, maar ook bvb om productfoto’s of productinformatie van de verkoper Die gegevens zijn erg waardevol voor zowel het platform als voor de professionele verkoper. In de toekomst moet daarom in de algemene voorwaarden geregeld zijn of en hoe het platform als de professionele verkoper toegang heeft tot welke gegevens en wat de voorwaarden daarvoor zijn.
- Het voorstel van de EC verplicht online platformen (als ze meer dan 50 werknemers tellen) verder om een effectief intern en extern klachtensysteem in te richten met betrekking tot klachten van de professionele verkopers over de platformen. Het gaat dus niet om klachten van consumenten, waarvoor al enkele jaren de ADR en ODR regels bestaan. Het klachtensysteem moet eenvoudig toegankelijk zijn om rechtstreeks klachten in te dienen bij de aanbieder van het platform. Het systeem moet erop gericht zijn dat problemen onderling opgelost worden.
Nog geen definitieve tekst
Bovenstaande is een eerste voorstel tot verordening. De tekst heeft nog een lange weg af te leggen in het Europees Parlement en in de Commissie en de finale versie zal ongetwijfeld nog enige tijd op zich laten wachten. bovendien kan de uiteindelijke tekst nog wel afwijken van wat hierboven beschreven is, al is de vaststelling bij recente richtlijnen in e-commerce (geoblocking bvb) dat er in de finale tekst betrekkelijk weinig afgeweken werd van de initiële ontwerpen.
We volgen de verdere evolutie natuurlijk nauwgezet voor u op en berichten ten gepaste tijde over de voortgang van dit ontwerp.
Vragen over e-commerce?
Neem gerust vrijblijvend contact op met ons team op info@siriuslegal.be of op 02 721 13 00